Znaczenie i zastosowanie świerka w różnych kulturach i przemyśle

Świerk, znany jako drzewo święte dla rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, pełnił rolę symbolu nieba oraz przewodnika wskazującego północ. Był on uznawany za strażnika i obrońcę, zawsze kojarzony z ochroną i spokojem. Części takie jak drewno, korzenie, kora czy igły tego drzewa były wykorzystywane nie tylko w rzemiośle, ale i jako narzędzie walki z dolegliwościami zdrowotnymi – począwszy od problemów żołądkowych aż do kaszlu. Według pewnej legendy Indian z plemienia Hopi, świerk to były człowiek – szaman, który przemienił się w drzewo zachowując jednocześnie swoje zdolności lecznicze.

Zapisy historyczne mówią również o tym, że słynny kapitan Cook przyrządzał nalewkę ze pędów świerka, która miała za zadanie chronić jego załogę podczas długich morskich podróży przed szkorbutem. W przeszłości na kontynencie europejskim z żywicy tego drzewa wytwarzano maść na rany i wrzody. Miazga znajdująca się pod korą była nawet zalecana jako wartościowe i pożywne pożywienie w ekstremalnych warunkach!

Drewno świerku cieszy się dużym uznaniem jako surowiec w przemyśle meblarskim, dekoracji wnętrz oraz produkcji instrumentów muzycznych takich jak gitary czy strunowe instrumenty takie jak skrzypce czy wiolonczele. Z drewna świerka wytwarza się także papier o wysokiej jakości, który daje możliwość łatwego wybielania do wymaganego odcienia.

Świerk to drzewo należące do rodziny sosnowatych, które można spotkać na półkuli północnej głównie w strefach klimatycznych umiarkowanej i chłodnej. Obecnie znamy 35 gatunków świerków, które charakteryzują się swoją wysoką, stożkową budową i przez cały rok zielonym igliwiem. W zależności od gatunku gałęzie mogą zwisać, rozginać się poziomo lub otaczać pęd w formie szczotki. Świerka łatwo rozpoznać po krótkim, kłującym igliwiu oraz zwisających, cylindrycznych szyszkach.

W Polsce na stanowiskach naturalnych najczęściej spotkać można świerk pospolity (Picea abies), który w Tatrach dorasta nawet do 1500 m n.p.m. W ogrodach często uprawia się także inne gatunki, takie jak świerk srebrny – popularne drzewko bożonarodzeniowe; świerk kaukaski – ceniony za swą wysokość jako drzewo parkowe oraz świerk czarny o charakterystycznych drobnych, lecz barwnych szyszkach.